W Instytucie Literackim w Paryżu w roku 1983 ukazała się rozmiarowo mała książeczka (dla lepszego przerzutu do Polski) wierszy oraz piosenek Jacka Kaczmarskiego pod takim właśnie tytułem, jako fenomenu tak autorskiego jak i wykonawczego tego barda. Trzeba tu zaznaczyć, iż niniejsza pozycja ukazała się dzięki pomocy redakcji „Poglądu”. Jak ogromne miał powodzenie, nie trzeba tutaj przedstawiać na to dowodów, jedno wyznanie anonimowego więźnia PRL: „Przekonałem się o tym naprawdę i do końca w obozie internowanych w Darłówku „. Myślę, że inni internowani we wszystkich tego rodzaju obozach mogliby to też potwierdzić, choćby pierwsza z brzegu piosenka „Mury”, która stała się protest-songiem, bijąc popularnością tylko pieśń kościelną kościelną „Boże coś Polskę”. . Ona wówczas stała się w „drugim hymnem narodowym”. To był też swego rodzaju protest-song. Jak zauważają redaktorzy publikacji, protest-song „śpiewano podczas głodówek, transportów, odmowy widzeń z rodzinami i w ogóle we wszystkich możliwych sytuacjach konfliktowych między internowanymi a służbą więzienną”. Refren tej piosenki był tuż przed stanem wojennym sygnałem radia „Solidarność”. „Mury” to pieśń o wolności jednostki, o jej zagrożeniach i o tym, że każda rewolucja „na pewnym etapie zwraca się przeciwko swoim bardom”. Dla „Solidarności” sygnałem wiary była zwrotka: „Wyrwij murom zęby krat! Zerwij kajdany, połam bat! A mury runą, runął, runął i pogrzebią stary świat”.

Wszyscy potrzebowaliśmy wówczas wiary i nadziei. Byłem akredytowany na pierwszej i drugiej turze „Zjazdu Solidarności” w Gdańsku w hali Olivia i nigdy nie zapomnę zorganizowanego dla uczestników zjazdu w Sopocie „Koncertu Zakazanej Piosenki”, gdzie obok Jacka Kaczmarskiego wystąpiło kilkunastu innych bardów piosenki zakazanej. To oni jednoczyli pokolenia Polaków i warto zaznaczyć, że zrobili to w sercach i w świadomości ludzkiej, pozostawiając ślad na długie lata. Po prostu ci bardowie, a było ich wielu obok Kaczmarskiego, którzy wówczas na długi okres czasu stali się wyrazicielami treści, którymi żyliśmy jako naród. Kaczmarski często występował na imprezach organizowanych oficjalnie i nieoficjalnie przez opozycję demokratyczną. Często nie był dopuszczalny ze względu na treść swoich piosenek tak do radia jaki i telewizji. Doceniliśmy znaczenie i wagę tych jego tekstów i ten fenomen jego twórczości, jak żadnego innego piosenkarza, autora wojujących tekstów i kompozytora. Jeżeli mówimy tu o karierze, to nade wszystko zrobił tę karierę w sercach i w świadomości ludzkiej kropka jako prawdziwy idol pokolenia, po prostu był wyrazicielem treści, którymi żył naród w tym całym swoim przekroju. Kto z nas nie pamięta jego wczesnej działalności, kiedy śpiewał teksty Włodzimierza Wysockiego, słynną „Obławę” czy „Przedszkole”. Był niewątpliwie bardzo uwrażliwiony na naszą historię. W jego piosenkach jest głęboka refleksja historiozoficzna i gorzki dramatyzm tego niespotykanego ruchu jakim była nasza „Solidarność”. Ogromna jest biografia artystyczna Kaczmarskiego i trudno ją pomieścić w jednym tekście publicystycznym. Stan wojenny zastał go we Francji gdzie był na tourne i nagle dotknęła go bezpośrednio historia o której śpiewał i to był dla niego niewątpliwie wstrząs i osobisty dramat. Dla mnie cenne wydają się w jego twórczości wiara w uniwersalne wartości chrześcijańskie i owa pamięć narodowa, które scala w ludzkiej godności, jakże ważnej właśnie może teraz, dziś…