czwartek, 25 kwietnia, 2024
SeoHost.pl
Strona głównamainBlogiŻydzi w Jarosławiu

Żydzi w Jarosławiu

Opublikowane

Ukazał się reprint wydanego w Jarosławiu w roku 1933 opracowania Mojżesza Steinberga właśnie pod powyższym tytułem, obejmujący okres czasu (jak zaznaczył autor) od najdawniejszych, do połowy XIX wieku. Reprint wydany został starannie w Drukarni Kolor-Druk w Jarosławiu, zaś użyczył go do wydania ze swoich bogatych zbiorów „jarosławianów”, Jerzy Czechowicz. Steinberg w przedmowie stwierdza, odnosząc się do dziejów naszego miasta, że jego dziejopisarze ks. Franciszek Siarczyński (Wiadomość historyczna i statystyczna o m. Jarosławiu – rok wydania 1826), jak i „jego następca” dr Mieczysław Orłowicz (Jarosław jego przeszłość i zabytki) „poświęcili bardzo mało miejsca historii Żydów w Jarosławiu”, co uniemożliwiało wyrobić sobie nawet ogólny pogląd na dzieje żydowskie w Jarosławiu. I z tego też powodu autor, chcąc przysłużyć się Gminie Żydowskiej (gdzie się wychował i spędził swoje lata młodzieńcze), zaczął pisać swoją monografię „dla przyszłych pokoleń”. Z pewnością chwała mu za to nie tylko ze strony jego współbraci, ale także nas, jarosławian. Magistrat jarosławski niestety, ale w tamtych latach, nie dysponował zbyt bogatym materiałem archiwalnym oraz źródłami bibliograficznymi, stąd autor czerpał „fakta i dane historyczne” z tzw. pinaksów m. in. Towarzystwa Pogrzebowego „chewra kedisza”, pinaksu „szomrim labojkier”, pinaksu kahału przeworskiego itd. Szołem alejchem! Witaj znów Mojżeszu Steinbergu w naszym mieście. Nie da się tu z braku miejsca, streścić książeczki, należy ją kupić i przeczytać samemu. Autor nie tylko zaznajamia nas z historią jarosławskich Żydów, ale także wprowadza w świadomość narodową swego tułaczego ludu, który jak żydowska literatura, nie miał jednego kraju, ale wiele krajów i to aż od epoki arabsko-hiszpańskiej. Żyd wieczny tułacz, którego miejscem pobytu stał się cały świat, w tym Polska. Autor obala przypuszczenia wspomnianego dr Orłowicza „jakoby Żydzi osiedlili się w Jarosławiu jeszcze za czasów Kazimierza Wielkiego (XIV w). Udowadnia nam, że „pierwszy snop światła na sprawę osiedlenia się Żydów w Jarosławiu, rzucił rabin Majer ben Gedalje z Lublina, zwany Mharam Lublin”. Otóż wedle niego było to na krótko przed rokiem 1608 (rok 5368 wedle ery żydowskiej) jako, iż uczestniczył on w zwołanym tu sejmie żydowskim. Jako podstawę swojego osądu co do wcześniejszej bytności Żydów w Jarosławiu, przetacza pewien przykład, otóż kiedy na owym sejmie chciano w sobotę odczytać bieżący rozdział tygodniowy Tory, nie znaleziono jej w mieście (choćby jednego rodału) „ i musiano osobno sprowadzić jedną Torę z Przemyśla”. Cóż, czy ten jeden przykład może podważyć kwestię wcześniejszego osadnictwa u nas Żydów? Autor jednakże traktuje tę sprawę jako… nić Ariadny, czyli po nitce do kłębka prawdy i nie widzę tu powodu do sporu w tej materii. Jedno jest pewne, że poza czasem i poza miejscem, historia Żydów jarosławskich wiąże nas i łączy. W ciągu swojej długiej historii naród żydowski czerpał soki żywotne i z naszej gleby, z naszej też kultury, tworząc własną, wykorzystując ją w swojej wędrówce dziejowej. Stare źródło pozostawało święte i niezmienne. Żydzi jarosławscy czerpali z niego, nie roniąc ani kropli i temu też przysłużyła się nasza polska tolerancyjność. Drugie źródło stale z konieczności musiało zmieniać swoją zawartość, wymagając ciągłego uzupełniania. Praca Mojżesza Steinberga zaświadcza o tym. Napisana po polsku, nie w języku Jidysz, odbita została w drukarni S. Litmana w Jarosławiu i dziś po z górą siedemdziesięciu latach została wznowiona dla wspólnego dobra, nade wszystko zaś… wiedzy.

Jarosław na starych pocztówkachspot_img

Najnowsze na stronie

LXXVIII sesja Rady Powiatu Jarosławskiego 24.04.2024 

Porządek obrad LXXVIII sesji Rady Powiatu Jarosławskiego: 1. Otwarcie sesji. 2. Stwierdzenie prawomocności obrad. 3....

Zbrodnia i kara

Zbrodnia i kara w międzynarodowej polityce od czasu do czasu znajduje swoje miejsce, posiada...

LXXVII nadzwyczajna sesja Rady Powiatu Jarosławskiego

Porządek obrad LXXVII nadzwyczajnej sesji Rady Powiatu Jarosławskiego: 1. Otwarcie sesji. 2. Stwierdzenie prawomocności...

Niepubliczne Przedszkole Akademia Uśmiechu w Jarosławiu

https://www.youtube.com/watch?v=xNCcxvGzsIo Święta Zmartwychwstania - film z Niepublicznego Przedszkola Akademia Uśmiechu w Jarosławiu. POD24

Więcej

Zbrodnia i kara

Zbrodnia i kara w międzynarodowej polityce od czasu do czasu znajduje swoje miejsce, posiada...

Wiosenne zioła

Jakie są korzyści zdrowotne płynące ze spożywania wiosennych ziół takich jak pokrzywa, pędy sosny,...

Rządowe bunkry

Dwadzieścia kilometrów od Bonn, byłej "zastępczej" stolicy RFN, wybudowano w czasach zimnej wojny rządowy...